Սպասվում է, որ Ադրբեջանը և Հայաստանը ուրբաթ օրը Վաշինգտոնում փոխըմբռնման հուշագիր կստորագրեն և կպարտավորվեն ձգտել խաղաղության, այս մասին Middle East Eye-ի հետ զրույցում հայտնել են իրավիճակին ծանոթ տարածաշրջանային աղբյուրները։ 

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը Սպիտակ տանը կհյուրընկալի Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևին և Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին՝ ստորագրման արարողությանը մասնակցելու համար, հայտնում են աղբյուրները։

Հայաստանը և Ադրբեջանը մարտին համաձայնության են եկել խաղաղության համաձայնագրի նախագծի շուրջ, սակայն Բաքուն շարունակում է պարտադրել մի շարք լրացուցիչ պայմաններ, նախքան դրա վերջնական հաստատումը: Ադրբեջանի պահանջներից գլխավորը այն է, որ Հայաստանը փոփոխի իր սահմանադրությունը՝ հեռացնելով Ադրբեջանի տարածքին վերաբերող հղումները, ինչը ազգային հանրաքվե է պահանջում Հայաստանում: 

«Հիմնական սկզբունքների շուրջ համաձայնության հասնելը, դրանց նախաստորագրումը, ապա տեքստի վրա աշխատանքը կարող է լինել տարբերակ», - նշել է Ալիևը՝ ընդգծելով, որ նման մոտեցումը կախված է Հայաստանի կողմից սահմանադրության փոփոխություններից։

Աղբյուրները հավելել են, որ առաջնորդները, հավանաբար, կստորագրեն «մտադրությունների նամակ», այլ ոչ թե խաղաղության համաձայնագրի նախագիծ, ինչը Թրամփին կտա այն դիվանագիտական ​​հաջողությունը, որը նա ձգտում է ստանալ տարածաշրջանում՝ անցյալ ամսվանից ի վեր։

Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարար Ջեյհուն Բայրամովը երկուշաբթի օրը զանգահարել է իր թուրք գործընկեր Հաքան Ֆիդանին՝ գագաթնաժողովի վերաբերյալ տեղեկություններ տրամադրելու համար, MEE-ին հայտնել է տարածաշրջանային երրորդ աղբյուրը։ Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարությունը հաստատել է, որ Ֆիդանը Բայրամովի հետ քննարկել է երկկողմ և տարածաշրջանային հարցեր։

Հիմնական խոչընդոտներից մեկը մնում է այսպես կոչված Զանգեզուրի միջանցքը, որը Հայաստանի միջոցով կապելու է Ադրբեջանի մայրցամաքային մասը նրա Նախիջևանի էքսկլավի հետ։ Հայաստանը մերժում է «Զանգեզուրի միջանցք» տերմինը՝ պնդելով, որ այն իր նկատմամբ ունի իռեդենտիստական ​​նշաններ՝ Սյունիքի իր ինքնիշխան տարածքի նկատմամբ։

Անցյալ ամիս ԱՄՆ դեսպան Թոմաս Բարաքը պաշտոնապես առաջարկել է, որ ամերիկյան ընկերությունը վարձակալի և կառավարի միջանցքը 100 տարով և այդկերպ լուժի երկու կողմերի մտահոգությունները տրանսպորտային երթուղու անվտանգության և պաշտպանվածության վերաբերյալ։ Սակայն Հայաստանը մերժել է առաջարկը՝ ասելով, որ իր ինքնիշխան տարածքը վարձակալության չի տրամադրի երրորդ երկրի։

Բանակցություններին ծանոթ տարածաշրջանային աղբյուրը MEE-ին հայտնել է, որ Թուրքիան սկզբում առաջարկել է միջանցքը կառավարելու համար մասնավոր ընկերություն ընտրել, ինչը հետագայում հաստատվել է և՛ Հայաստանի, և՛ Ադրբեջանի կողմից։

«Այնուամենայնիվ, հայկական կողմը պահանջել է, որ ընկերությունը կառավարի նաև միջանցքի Նախիջևանի կողմի հատվածը, ինչը անընդունելի է դարձել Բաքվի համար», - պարզաբանել է աղբյուրը։