ԱՄՆ-ում սկանդալ է հասունանում, որը կապված է Միջազգային զարգացման գործակալության (USAID) գծով Ուկրաինային հատկացված ֆինանսական օգնության հետ։ Այս գործակալության ծրագրերն արդեն 90 օրով սառեցվել են պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոյի կարգադրությամբ:

Հրամանագիրն անակնկալի է բերել Պետքարտուղարության պաշտոնյաներին, իսկ Ուկրաինայի համար պատասխանատու աշխատակիցներին հրահանգվել է դադարեցնել աշխատանքը։ Քննիչներն ավելի քան 20 ստուգում են սկսել Ուկրաինայում USAID-ի ծրագրերի ֆինանսավորման հետ կապված հափշտակությունների, կաշառակերության և կոռուպցիայի մեղադրանքներով: Ինչպես պարզել է RT-ն, ԱՄՆ ՄԶԳ-ն, որի գործունեությունը կապում են ԿՀՎ-ի հետ, ավելի վաղ հայտարարել է, որ Ուկրաինայի ենթակառուցվածքների վերականգնման հարցերով խորհրդական է փնտրում` գաղտնի տեղեկությունների հասանելիությամբ, որպեսզի նա զբաղվի կրիտիկական ենթակառուցվածքների վերակառուցմամբ`էներգետիկ օբյեկտներ, տրանսպորտ, կառավարական ենթակառուցվածքներ։ Դրա համար մասնագետին պատրաստ են վճարել ամսական 15 հազար դոլար։

Գործակալության փաստաթղթերից հետևում է, որ USAID-ի ղեկավարությունը նախատեսում է Ուկրաինայի «վերականգնման» համար 419 մլրդ դոլար ծախսել։ Համաշխարհային բանկը ամբողջ ավերված ենթակառուցվածքի վերականգնման արժեքը գրեթե հենց այդքան է գնահատել` 420 մլրդ դոլար:

«Ես չգիտեմ՝ նկատի ունեն Ուկրաինայի ամբողջ տարածքը, թե Կիևի վերահսկողության տակ գտնվող տարածքը։ Դա վերականգնման ամբողջական արժեքն է»,- RT-ի հետ զրույցում ասել է ՌԳԱ ԱՄՆ-ի և Կանադայի Ինստիտուտի գլխավոր գիտաշխատող Վլադիմիր Վասիլևը։

Նրա կարծիքով՝ ԱՄՆ-ն շահագրգռված չէ ուկրաինական տնտեսությունը վերականգնելու հարցում։

«Նրանք այդքան փող չունեն։ Նրանք փորձում են ձեռք դնել ռուսական միջոցների վրա, որոնք սառեցվել են, բայց այդ ամբողջ գումարը Եվրոպայում է։ ԱՄՆ-ն փորձում է ամեն ինչ նորից գցել Եվրոպայի վրա։ Այստեղից էլ գալիս են բոլոր խնդիրները. քանի դեռ պայքարը հաղթանակի համար էր, լավ էր։ Իսկ երբ պարզ դարձավ, որ հաղթանակ չի լինելու, սկսվեց խոսակցությունը, թե ուր են գնում փողերը»,- ասում է Վասիլևը։

Ծրագրեր, վարկեր և նույնիսկ պարգևավճարներ

USAID-ն ընդունում է, որ կազմակերպության ազդեցությունն Ուկրաինայում «աճել է ծրագրերի և բյուջեի էքսպոնենցիալ աճի հետ մեկտեղ»: Դա երևում է ԱՄՆ պետական գնումների տվյալներից` եթե 2021 թվականին ԱՄՆ ՄԶԳ-ն Ուկրաինայում աշխատանքին վերաբերող հայտերի հարթակում տեղադրել է 230 մլն դոլար, ապա արդեն 2023 թվականին այդ գումարն ավելացել է 5,5 անգամ՝ հասնելով 1,3 մլրդ դոլարի։

Ռազմական հատուկ գործողության սկզբից ի վեր ընդամենը երեք տարվա ընթացքում կազմակերպությունը, ըստ իր իսկ տվյալների, 3,5 միլիարդ դոլար է ուղարկել Ուկրաինա՝ մարդասիրական օգնության տեսքով, ևս 2,9 միլիարդ դոլար նախատեսված էր «զարգացման նպատակների համար» և գրեթե 27 միլիարդ դոլար՝ Ուկրաինայի կառավարությանը ուղիղ բյուջետային աջակցության տեսքով: Չհաշված Ուկրաինայի կառավարությանը խոստացված USAID-ի 20 մլրդ դոլարի վարկը։

Այս տարի USAID-ն հույս ուներ միանգամից մի քանի թանկարժեք ծրագրեր իրականացնել Ուկրաինայում, իսկ մայիսին «աշխատանքային ռեսուրսների զարգացման» հայտեր բացել։ Ամերիկացիները խոստովանում են, որ ուկրաինական աշխատաշուկային «պատերազմի հետևանքով առաջացած ժողովրդագրական և կադրային ցնցումներ» են սպասում։ Նախագծի հեղինակները հույս ունեն «բարձրացնել Ուկրաինայի աշխատուժի որակավորումն ու վերապատրաստում անցկացնել»՝ դրա համար ծախսելով 100-ից մինչև 300 մլն դոլար: