ԱՄՆ պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն ժամանել է Ստամբուլ, որտեղ այսօր նախատեսված են բանակցություններ Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև, ինչպես նաև եռակողմ հանդիպում ԱՄՆ-ի, Թուրքիայի և Ուկրաինայի միջև:

Այս մասին հայտնում է France-Press-ը:

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կրտսեր դուստրը՝ Թիֆանի Թրամփը, հայտնել է իր առաջնեկի լույս աշխարհ գալու մասին: Այս մասին նա գրել է իր Instagram-ում

«Բարի գալուստ այս աշխարհ, մեր սիրելի փոքրիկ տղա Ալեքսանդր Թրամփ Բուլոս։ Մենք քեզ անչափ սիրում ենք: Շնորհակալություն մեր կյանքում հայտնվելու համար․ 15.05.2025»,- գրել է Թիֆանին։

Թիֆանի Թրամփը և նրա ամուսինը՝ Մայքլ Բուլոսը, ամուսնացել են 2022 թվականի նոյեմբերին։

ԱՄՆ նախագահի կրտսեր դուստրը իր հղիության մասին հայտարարել է սոցիալական ցանցերում 2024 թվականի դեկտեմբերին։ Ալեքսանդրը դարձել է Թրամփի տասնմեկերորդ թոռը և Մառլա Մեյփլսի առաջին թոռը։

Թրամփն ամուսնացել է Մառլա Մեյփլսի հետ, ով սկզբում նրա սիրուհին էր, 1993 թվականին՝ առաջին կնոջից ամուսնալուծվելուց հետո։

Զույգը բաժանվել է 1997 թվականին և ամուսնալուծվել 1999 թվականին։

ԱՄՆ վարչակազմն ակնկալում է, որ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի և Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի անձնական հանդիպումը տեղի կունենա շատ շուտով: Այս մասին հայտարարել է Սպիտակ տան Ազգային անվտանգության խորհրդի ահաբեկչության դեմ պայքարի ավագ տնօրեն Սեբաստիան Գորկան, փոխանցում է ՏԱՍՍ-ը։

«Գործարքներն ամբողջությամբ կախված են ժամանակից։ Երբ ճիշտ ժամանակը գա, այդ ժամանակ նախագահ Թրամփը  Պուտինի հետ կլինի նույն սենյակում։ Եվ ես ակնկալում եմ, որ դա տեղի կունենա շատ մոտ ապագայում»,-նշել է նա Politico թերթի կազմակերպած միջազգային անվտանգության հարցերով խորհրդաժողովում։

Երեկ՝ մայիսի 15-ին, ավտովթար է տեղի ունեցել Կոտայքի մարզում։ Ժամը 16։00-ի սահմաններում Նոր Գեղի գյուղում «Զիլ» մակնիշի բեռնատարը դուրս է եկել հանդիպակաց երթևեկելի գոտի և բախվել «Toyota» մակնիշի ավտոմեքենային։

Ինչպես հայտնում է Shamshyan.com-ը, շտապօգնության բժիշկները 1 հոգու տեղում բուժօգնություն են ցուցաբերել, ով սակայն հրաժարվել է հիվանդանոց մեկնելուց։

Հրշեջ-փրկարարները հոսանքազրկել են ավտոմեքենաները և տեղում իրականացրել հերթապահություն։

Վթարի փաստով ՊԾ Կոտայքի մարզի գումարտակում փաստաթղթեր են ձևակերպվել, որտեղ էլ պարզվում են վարորդների և տեղում բուժօգնություն ստացած քաղաքացու ինքնությունը։

Պատժամիջոցների նոր փաթեթը պատրաստ է։ Մենք այն կընդունենք Բրյուսելում երեքշաբթի օրը: Այս մասին X սոցիալական ցանցում գրել է Գերմանիայի կանցլեր Ֆրիդրիխ Մերցը՝ խոսելով Ռուսաստանի դեմ ԵՄ նոր՝ 17-րդ պատժամիջոցների փաթեթի ընդունման մասին: 

Մերցը նշել է, Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև բանակցություններին Ստամբուլ չժամանելով՝ Ռուսաստանի առաջնորդ Վլադիմիր Պուտինն իրեն անբարենպաստ դրության մեջ է դրել։

«Այն փաստը, որ նախագահ Զելենսկին այնուամենայնիվ գնաց Ստամբուլ, մեծ զիջում է։ Պուտինը չեկավ՝ նա իրեն դրեց անբարենպաստ վիճակում», - նշել է Մերցը։

2025 թվականի մայիսի 16-ի գիշերը Ուֆայի Դեմսկի շրջանի բնակիչները ականատես են դարձել հազվագյուտ աստղագիտական իրադարձության. դոմոֆոնի տեսախցիկը ֆիքսել է մետեորի անկումը: Ufa_rb Telegram ալիքում հրապարակված տեսանյութը մեծ քննարկումներ է առաջացրել բնակիչների և աստղագետների շրջանում: Այս իրադարձությունը հիշեցրել է Երկրի խոցելիության մասին տիեզերական մարմինների առջև և կրկին ուշադրություն հրավիրել մետեորների ու աստերոիդների մոնիթորինգի վրա: Պատմում ենք, թե ինչ է հայտնի մետեորի մասին, ինչպես է այն կապված այլ աստղագիտական իրադարձությունների հետ և ինչու են նման երևույթները կարևոր գիտության համար: 

Ի՞նչ է տեղի ունեցել Ուֆայում

Համաձայն Ufa_rb Telegram ալիքի հաղորդագրության՝ մետեորը ֆիքսվել է դոմոֆոնի տեսախցիկով 2025 թվականի մայիսի 16-ին, տեղական ժամանակով ժամը 23:18-ին (Մոսկվայի ժամանակով 21:18): Տեսանյութում երևում է, թե ինչպես է վառ բռնկումը լուսավորում գիշերային երկինքը՝ արագ տեղաշարժվելով և անհետանալով: Սա մետեորի բնորոշ պահվածք է՝ փոքր տիեզերական մարմին, որը այրվում է Երկրի մթնոլորտ մտնելիս: 

Առայժմ տվյալներ չկան, թե արդյոք մետեորը հասել է մակերեսին, թե ամբողջությամբ այրվել է՝ առաջացնելով այսպես կոչված բոլիդ (վառ մետեոր՝ հնարավոր բեկորներով): Բաշկիրի պետական համալսարանի և ՌԳԱ Աստղագիտության ինստիտուտի գիտնականները սկսել են տեսանյութի վերլուծությունը՝ որոշելու օբյեկտի հետագիծը, չափը և կազմը: Նախնական տվյալներով՝ սա կարող էր լինել մի քանի սանտիմետրից մինչև մեկ մետր տրամագծով մարմին՝ դատելով բռնկման պայծառությունից: 

Այդ պահին Ուֆայում եղանակը նպաստավոր էր դիտարկումների համար՝ քիչ ամպամածություն, ջերմաստիճանը մոտ +9 °C, թույլ քամի, ինչն ապահովել է հստակ տեսանելիություն:

Մետեորներ և դրանց բնույթը

Մետեորները գիսաստղերի, աստերոիդների կամ տիեզերական փոշու բեկորներ են, որոնք այրվում են մթնոլորտում՝ առաջացնելով վառ բռնկումներ: Եթե օբյեկտը հասնում է մակերեսին, այն կոչվում է մետեորիտ: Ուֆայի մետեորը, ամենայն հավանականությամբ, միայնակ իրադարձություն էր, որը կապված չէ մետեորային հոսքերի հետ, ինչպիսիք են Լիրիդները կամ Կվադրանտիդները, որոնց գագաթնակետը սպասվում է 2025 թվականին ավելի ուշ (ապրիլ և հունվար համապատասխանաբար): 

Համեմատության համար՝ 2013 թվականին Չելյաբինսկի մետեորիտը (մոտ 18 մ տրամագիծ, 9100 տոննա զանգված) մթնոլորտ է մտել 19 կմ/վ արագությամբ՝ առաջացնելով 300–590 կիլոտոնն հզորությամբ պայթյուն և վնասելով շենքեր: Նրա բեկորները ընկել են Չեբարկուլ լիճը, իսկ ՈւրֆՈՒ-ի արշավախումբը հավաքել է մինչև 1.8 կգ զանգվածով բեկորներ: Ուֆայի մետեորը, դատելով տեսանյութից, ավելի փոքր էր և, ամենայն հավանականությամբ, ամբողջությամբ այրվել է մթնոլորտում: 

Ի՞նչ է նախատեսվում

Գիտնականները կշարունակեն տեսանյութի վերլուծությունը՝ հետևյալ նպատակներով.

• Որոշել մետեորի ուղեծիրը և դրա հնարավոր կապը հայտնի աստերոիդների հետ:
• Ստուգել, թե արդյոք բեկորներ են ընկել, ինչպես Չեբարկուլի դեպքում (գեոռադարներ և արշավախմբեր):
• Թարմացնել NEO (մերձերկրային օբյեկտների) տվյալների բազան՝ կանխատեսումները բարելավելու համար:

NASA-ն և ESA-ն պլանավորում են առաքելություններ, ինչպիսին է DART 2.0 (2027), աստերոիդներից պաշտպանության մեթոդներ մշակելու համար: Ռուսաստանը զարգացնում է աստղադիտակներ Կովկասի և Ալթայի աստղադիտարաններում՝ տիեզերքի մոնիթորինգի համար:

«Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է. «էջմիածնի արդեն նախկին քաղաքապետ Դիանա Գասպարյանի ընտանիքի շուրջ նոր զարգացումները անխուսափելի են։

«Ժողովուրդ» օրաթերթին հասած լուրերի համաձայն՝ աղմկահարույց սպանության գործի վերաբերյալ իրավապահները խիստ կասկածներ ունեն Դիանա Գասպարյանի ամուսնու հետ կապված։ Ավելին՝ իրավապահ համակարգը այնպես է տրամադրված նախկին քաղաքապետի ամուսնու դեմ, որ չի բացառվում անգամ՝ նրան ձերբակալեն։

Հիշեցնենք, որ մարտի 25-ին իրավապահները մտել են Էջմիածնի քաղաքապետ Դիանա Գասպարյանի տուն ու խուզարկություն սկսել՝ պայմանավորված մարտի 22-ին քաղաքապետի ամուսնուն պատկանող գազալցակայանի կրակոցներով, ինչի հետեւանքով մեկ անձ սպանվեց։

Իրավապահները փնտրում են ենթադրյալ մարդասպանին՝ «ՃԱՊ» մականունով 33-ամյա Կարեն Բադալյանին, որը դեպքից հետո անհետացել է ու մինչ օրս չկա։

Այս սպանության գործով իրավապահները խուզարկել են Էջմիածնի քաղաքապետի տունը: «Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ ՀՀ քննչական կոմիտեի քննիչները փորձել են առգրավել Էջմիածնի քաղաքապետ Դիանա Գասպարյանի ամուսնու անձնական հեռախոսը, սակայն նա հրաժարվել է հեռախոսը տրամադրել քննիչին ու հենց քննչական կոմիտեում կոտրել է այն։ Այս հանգամանքը ավելի է խստացրել իրավապահների կասկածները։

Արդյունքում՝ այս դեպքերից 1,5 ամիս անց (կրակոցնեը տեղի էին ունեցել մարտի 22-ին, Էջմիածնի քաղաքապետի տան խուզարկությունը՝ մարտի 25-ին) Էջմիածնի քաղաքապետ Դիանա Գասպարյանը ստիպված եղավ հրաժարական տալ»։

Մանրամասները՝ «Ժողովուրդ» օրաթերթի այսօրվա համարում:

«Հրապարակ» թերթը գրում է․ «Երեկ առավոտից լուր տարածվեց, թե հրաժարական է տվել Նոր Նորքի սկանդալային թաղապետ Տիգրան Տեր-Մարգարյանը․ ազատման դիմումը գրել է դեռ երկուշաբթի օրը, բայց չեն ստորագրել, քանի որ քաղաքապետն այս օրերին գտնվում է Լոնդոնում։ Սակայն օրվա ընթացքում Տեր-Մարգարյանը հերքեց, իսկ «Հանրապետություն» կուսակցության մեր աղբյուրը վստահեցրեց, որ նա ազատման դիմում չի գրել, սակայն չբացառեց՝ առաջիկա օրերին գուցե հեռանա։

Թերեւս այդ նպատակով է մի քանի օր առաջ իր տեղակալ-տեղապահ նշանակել «Հանրապետության» անդամ Մարատ Սեւոյանին, որը նաեւ ԵԿՄ անդամ է։ Սեւոյանը նշանակվել է Արթուր Գույումջյանի փոխարեն, որին ազատել է Սեւոյանի նշանակումից օրեր անց։ Մեր աղբյուրը չթաքցրեց, որ քրեական գործով պայմանավորված, ամեն պահի կարող է ծագել Տիգրան Տեր-Մարգարյանի հրաժարականի հարցը, ուստի նախապես փոխարինող են նշանակել, որ, ինչպես ասում են, «ծանոթանա օբյեկտին»։ Մենք դեռ անցած շաբաթ էինք գրել, որ Նիկոլ Փաշինյանը՝ խորհրդարանում մղած «մարտերից» հետո, մեղադրել է Արամ Սարգսյանին, թե՝ ձեր պատճառով ընդդիմությունն ինձ է մեղադրում, եւ հորդորել է քայլեր ձեռնարկել»։

Հայաստանի Սահմանադրությունը տարածքային որևէ պահանջ չի պարունակում հարևանների նկատմամբ։ Ինչպես հաղորդում է «Արմենպրես»-ը, այս մասին Տիրանայում ադրբեջանցի լրագրողին տված հարցազրույցում ասել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ անդրադառնալով հարցին, թե Հայաստանի նոր Սահմանադրության մեջ հղում լինելո՞ւ է Անկախության հռչակագրին։ 

«Մենք դեռ նոր Սահմանադրության նախագիծ չունենք, բայց մենք վերլուծել ենք մեր Սահմանադրությունը, գիտենք այն խնդիրները, որոնք բարձրացնում է Ադրբեջանը, և ակնհայտ է, որ դե յուրե, մեր Սահմանադրական դատարանի որոշմամբ, մեր գործող Սահմանադրությունը որևէ տարածքային պահանջ չի պարունակում մեր հարևանների նկատմամբ։ 

«Սա արդեն իրավաբանորեն հաստատված փաստ է, և սա շատ կարևոր է։ Եվ ես նաև կցանկանայի նշել հետևյալը. ակնհայտ է, որ Ադրբեջանը երկու հարց է բարձրացնում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման համար։ Մեկ հարցը կապված է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարման հետ։ Մենք ասում ենք, որ ընդհանուր առմամբ, այդ օրակարգը մեզ համար ընդունելի է, և ուզում ենք համոզվել, որ Ադրբեջանի ցանկությունը չէ փակել հակամարտությունը իր տարածքում և արտահանել այն Հայաստանի Հանրապետության տարածք։ Եվ դրա համար լուծում կա։ Մեր առաջարկած լուծումը հետևյալն է. միաժամանակ ստորագրել խաղաղության համաձայնագիր և դիմել ԵԱՀԿ-ին՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը լուծարելու համար։

Այսինքն՝ նույն տեղում և նույն ժամանակ, ինչը շատ կարևոր է։ Եվ դա շատ կարևոր փոխադարձ ժեստ կլինի մեր տարածաշրջանում վստահության և կայունության համար։ 

Սահմանադրությանն առնչվող մի հարց ևս կա։ Ես արդեն խոսել եմ դրա մասին և ուզում եմ նշել, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի՝ արդեն համաձայնեցված տեքստում շատ պարզ ու հստակ նշված է, որ Հայաստանը և Ադրբեջանը ճանաչում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը՝ հիմնվելով Ալմա-Աթայի հռչակագրի վրա և հենվելով այն փաստի վրա, որ խորհրդային հանրապետությունների վարչական սահմանները դարձել են պետական ​​սահմաններ։

Սա նշանակում է, որ Խորհրդային Ադրբեջանն անկախ Ադրբեջանն է, Խորհրդային Հայաստանը՝ անկախ Հայաստանը։

Սա առաջին շատ կարևոր փաստն է։

Այնտեղ նաև հոդված կա, որտեղ նշվում է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը միմյանց նկատմամբ տարածքային պահանջներ չունեն և պարտավորվում են ապագայում նման հարցեր և պահանջներ չբարձրացնել։

Այսինքն՝ իրականում այն ​​հարցերը, որոնք այժմ բարձրացվում են թե՛ Հայաստանում, թե՛ Ադրբեջանում, լուծված են Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության համաձայնագրի նախագծում։

Մի շատ կարևոր հոդված էլ կա, որում ասվում է, որ կողմերից ոչ մեկը չի կարող հիմնվել իր սեփական օրենսդրության վրա՝ այս համաձայնագիրը չկատարելու համար։ Եվ երբ համաձայնագիրը ստորագրվի, ըստ Հայաստանի օրենսդրության, մենք պետք է այն ուղարկենք Սահմանադրական դատարան, որպեսզի Սահմանադրական դատարանը կարողանա որոշում կայացնել մեր Սահմանադրությանը համապատասխան։ Եվ երբ Սահմանադրական դատարանը որոշի, որ համաձայնագիրը լիովին համապատասխանում է ՀՀ Սահմանադրությանը, դա նշանակում է, որ այս փաստաթուղթը ՀՀ խորհրդարանում վավերացնելու համար որևէ խոչընդոտ չի լինի։

Երբ վավերացվի Հայաստանի խորհրդարանում, ուժի մեջ կմտնի մեր Սահմանադրության այն հոդվածը, որում նշվում է, որ վավերացված միջազգային պայմանագրերն ունեն բարձրագույն իրավական ուժ և գերակայություն ունեն տեղական օրենքների նկատմամբ։

Ինչո՞ւ եմ ես այս ամենը ասում։ Քանի որ հիմա ադրբեջանական կողմը հարցեր է բարձրացնում այն ​​մասին, որ Հայաստանի Սահմանադրությունը, իբր, տարածքային պահանջներ է պարունակում Ադրբեջանի նկատմամբ, ես արդեն խոսել եմ այս մասին։ Եթե ​​այս մտահոգությունները իրական են, ապա խնդիրը լուծելու ամենաարագ ճանապարհը խաղաղության համաձայնագիր ստորագրելն է։ Որովհետև երբ խաղաղության համաձայնագիրը ստորագրվի և վավերացվի Հայաստանի խորհրդարանում, արդեն ամենաբարձր օրենսդրական մակարդակով կհաստատվի, որ Հայաստանը տարածքային պահանջներ չունի ո՛չ Ադրբեջանի, ո՛չ էլ ընդհանրապես իր հարևանների նկատմամբ։

 Մենք նույնպես մտահոգություններ ունենք և տեսնում ենք, որ Ադրբեջանի Սահմանադրությունը տարածքային պահանջներ է պարունակում Հայաստանի նկատմամբ։ Բայց մենք այս հարցը չենք բարձրացնում այնպես, ինչպես դա անում է Ադրբեջանը։ Ինչո՞ւ։ Որովհետև մենք տեսնում ենք, որ այս հարցը լուծվել է արդեն համաձայնեցված խաղաղության համաձայնագրի նախագծում։ Եվ այս խնդիրը լուծելու և վերացնելու համար մենք պարզապես պետք է ստորագրենք խաղաղության համաձայնագիրը և վավերացնենք այն։ Եվ մենք պատրաստ ենք նման որոշում կայացնելու»,- ասել է Հայաստանի վարչապետը։

Անդրադառնալով լրագրողի հարցին, թե ինչո՞ւ Հայաստանը չի ցանկանում ստորագրել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարման մասին հայտարարություն, նախքան Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագիր կնքելը՝ Փաշինյանն ասել է.

«Քանի որ մենք մտահոգություններ ունենք Ադրբեջանի Սահմանադրության վերաբերյալ, մենք տեսնում ենք Ադրբեջանի Սահմանադրության մեջ տարածքային պահանջներ Հայաստանի նկատմամբ։ Եվ, ցավոք, մենք տեսնում ենք Ադրբեջանում որոշակի քաղաքական շարժումներ, որոնք հիմք են տալիս մտածելու, որ առնվազն Ադրբեջանում կան շրջանակներ, որոնք ցանկանում են, եթե կարելի է այդպես ասել, փակել հակամարտության էջը իրենց տարածքում և արտահանել հակամարտությունը Հայաստանի տարածք»,- ասել է Փաշինյանը։

Ի պատասխան ադրբեջանցի լրագրողի դիտարկմանը, թե Բաքուն արդեն հայտարարել է, որ տարածքային պահանջներ չունի Երևանի նկատմամբ, Նիկոլ Փաշինյանն ասել է.

«Առավել ևս։ Շատ լավ։ Ի՞նչ խնդիր կա։ Եկեք նույն ժամին, նույն օրը, նույն տեղում միասին ստորագրենք խաղաղության համաձայնագիրը և համատեղ հայտարարություն, համատեղ փաստաթուղթ ուղղված ԵԱՀԿ-ին՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի կառույցների լուծարման վերաբերյալ։ Ես բազմիցս հրապարակավ խոսել եմ այս մասին և հայտարարել մեր պատրաստակամության մասին։ Ես հաստատում եմ մեր պատրաստակամությունը»: