Ամերիկացի հետազոտողները՝ Տեխասի համալսարանից (Օսթին), մշակել են նեյրոնային ցանցի վրա հիմնված դեկոդեր, որը կարողանում է «թարգմանել» մարդու մտքերը տեքստի։ Նոր ալգորիթմը վերլուծում է ուղեղի ակտիվությունը ֆունկցիոնալ ՄՌՏ-ի (fMRI) միջոցով և այն վերածում է իմաստալից նախադասությունների։ Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Current Biology (CurBio) ամսագրում։

Ինչպե՞ս է աշխատում ուղեղի դեկոդերը

Նախկինում նմանատիպ տեխնոլոգիաները պահանջում էին բազմժամյա անհատական ուսուցում, ինչը սահմանափակում էր դրանց գործնական կիրառությունը։ Սակայն նոր ալգորիթմը զգալիորեն արագացրել է գործընթացը․

• Հարմարեցումը նոր մարդու համար տևում է ընդամենը 70 րոպե։
• Դեկոդերն ուսուցանում է տվյալները, որոնք ստացվում են ֆիլմեր դիտելու կամ աուդիո լսելու ընթացքում։
• Ալգորիթմը վերլուծում է տարբեր մարդկանց ուղեղի ռեակցիաները նույն պատմությունների նկատմամբ, ինչը հնարավորություն է տալիս փոխանցել մոդելը մեկ մարդուց մյուսին։

Ինչպե՞ս է արհեստական բանականությունը «հասկանում» մտքերը

Դեկոդերը բառացիորեն չի կարդում մտքերը, այլ վերարտադրում է դրանց ընդհանուր իմաստը։ Օրինակ՝

• Մարդը մտածում է․ «Ես մատուցողուհի եմ պաղպաղակատանը»։
• Ալգորիթմը «կարդում» է այսպես․ «Ես աշխատում էի մի վայրում, որը համարում էի ձանձրալի»։

Սարքը կարողանում է վերլուծել անգամ համր ֆիլմերը, ինչը կարող է մեծ հնարավորություն տալ աֆազիայով (խոսքի խանգարում) տառապող մարդկանց՝ վերականգնելու իրենց հաղորդակցման հմտությունները։

Տեխնոլոգիայի ապագան

Հաջորդ փուլում նախատեսվում է փորձարկել դեկոդերը աֆազիայով հիվանդների վրա և ստեղծել ինտերֆեյս, որը կօգնի նրանց արտահայտել իրենց մտքերը առանց խոսելու։ Հետազոտողները հույս ունեն, որ ապագայում այս տեխնոլոգիան կդառնա կարևոր գործիք հաղորդակցման համար և կօգնի խոսքի խանգարումներ ունեցող մարդկանց վերականգնել իրենց հաղորդակցման կարողությունը։